INTERNETOWY POLSKI SŁOWNIK BIOGRAFICZNY INTERNETOWY POLSKI SŁOWNIK BIOGRAFICZNY INTERNETOWY POLSKI SŁOWNIK BIOGRAFICZNY
iPSB
  wyszukiwanie zaawansowane
 
  wyszukiwanie proste
 
Biogram Postaci z tego okresu

Arie Lejb Calahora  

 
 
XVII w. - 1736
Biogram został opublikowany w 1937 r. w III tomie Polskiego Słownika Biograficznego.
 
 
 
Spis treści:
 
 
 
 
 

Calahora Arie Lejb (zm. 1736), podrabin i kaznodzieja poznański w pierwszej poł. XVIII w., syn Józefa, również kaznodziei w Poznaniu (zm. 1700). Dziad Arii Salomon i pradziad Izrael Samuel byli rabinami w Łęczycy, ojcem zaś Samuela był Salomon C., nadworny lekarz Zygmunta Augusta i Batorego. W marcu 1736 r. zginęło dwuletnie dziecko Wojciecha Jabłonowicza we wsi Górczyn pod Poznaniem, a gdy je znaleziono, było martwe i poranione. Uwięziono posądzoną o kradzież i zabójstwo Helenę Sowińską, która posługiwała Żydom w sobotę, a przy tym miała jak najgorszą reputację. Wraz z nią uwięziono stróżkę cmentarza żydowskiego w Poznaniu Agnieszkę Kubarkę i obie kobiety indagowano »wolno« i »korporalnie«, chcąc z nich wydobyć zeznanie, w jaki sposób ukradły dziecko i który Żyd je od nich nabył »na mace«. Agnieszka nie zeznała nic, natomiast Sowińska skonstruowała sobie fantastyczne opowiadanie, na podstawie którego uwięziono syndyka gminy żydowskiej Jakuba Pinkiesiewicza oraz kaznodzieję (rabina nie było wówczas w Poznaniu) Arie Lejba Calahorę i wzięto ich na straszne tortury. C. skonał pod rękami kata (w r. 1736), Jakub Pinkiesiewicz, złamany torturami, na których się do niczego nie przyznał, umarł 22 XI t. r. Lekarz dr Winkler uciekł za granicę, a to samo uczyniło wielu seniorów kahalnych. Proces trwał cztery lata (1736–40) i nie miał formalnego zakończenia. Potomkowie C-ry przyjęli po zaborach różne nazwiska: Kalwari, Kolhari, Landsberg, Posner, Cweigbaum, Wierzbołowski, Werbowski, Heidenwurzel (Heyden), Olszewicz itd. Wielka część tych rodzin już od dwóch a nawet trzech pokoleń jest wyznania katolickiego lub protestanckiego.

 

Bałaban M., Arje Lejb Kalahora, »Studia Historyczne«, W. 1927, 141–5; Posner Zelman, Toar Pnej Szlomo, Krotoszyn 1870, to samo po niemiecku, rkp. powielony: Mein Lebensbild im Anschluss an sieben Ahnenbilder, dargestellt von Salomo Caliphari, genannt Posner, aus dem hebr. übertragen von einem Enkelsohne, Dr Moitz Landsberg Rabb in Liegnitz. Liczne rodowody w posiadaniu autora. Akta procesu, wyrwane z tomu Castr. poznan. z r. 1736 i oddzielnie oprawne w B. Tow. Przyjaciół Nauk w Poznaniu, rkp. nr 38.           

Majer Bałaban

 
 
 
Za treści publikowane na forum Wydawca serwisu nie ponosi odpowiedzialności i są one wyłącznie opiniami osób, które je zamieszczają. Wydawca udostępnia przystępny mechanizm zgłaszania nadużyć i w przypadku takiego zgłoszenia Wydawca będzie reagował niezwłocznie. Aby zgłosić post naruszający prawo lub standardy współżycia społecznego wystarczy kliknąć ikonę flagi, która znajduje się po prawej stronie każdego wpisu.
 
     
Mecenas
 
Uzywamy plików cookies, aby ułatwić Ci korzystanie z naszego serwisu oraz do celów statystycznych. Jeśli nie blokujesz tych plików, to zgadzasz się na ich użycie oraz zapisanie w pamięci urządzenia. Pamiętaj, że możesz samodzielnie zarządzać cookies, zmieniając ustawienia przeglądarki.
Informację o realizacji Rozporządzenia o Ochronie Danych Osobowych (RODO) przez FINA znajdziesz tutaj.